ROL-MODEL İNSAN OLMAK
Varlık dünyasında iyiler-asiller her zaman azdır. Asil(kaynak) sular, okyanus ve deniz sularıyla mukayese edildiğinde oldukça azdır. Asil atlar azdır. Asil arılar(bal arıları), arılar ailesi içinde azınlığı teşkil eder. Bu karşılaştırma uzatılabilir.
İnsanlar arasında da örnek alınabilecek Rol-model insanlar azdır. Bu Rol-model insanlardan oluşan Rol-model aileler daha da azdır. Rol-model ailelerden oluşan Rol-model toplumlar da azınlığı teşkil eder.
Burada amaç, topluma Rol-model olabilecek fertleri, Rol-model fertlerden oluşan aileleri ve Rol-model ailelerden oluşan Rol-model toplumunu oluşturmak.
Her öğretmen, çocuklarına, öğrencilerine, komşularına, çevresine, kısaca bütün bir topluma Rol-model olmalıdır. Aynı şey tüm anne-babalar, doktorlar, yargıçlar, kısacası mürekkep yalamış tüm insanlar, ilişki içinde oldukları tüm toplumsal katmanlara Rol- model olmalıdır. O zaman toplumun rengi-kokusu bir başka olur.
Denebilir ki, bu gerçekleşmesi mümkün olmayan bir ütopyadır. Bu doğru değil. Çünkü ütopyası olmayanlar, geleceği inşa edemezler. Evet, bu bir ütopyadır. Ancak gerçekleşebilir bir ütopyadır. Zira insanların iç dünyalarında bu ütopyayı gerçekleştirebilecek bir potansiyel akıl-zekâ ve enerji vardır. Yapılması gereken bu potansiyel aklı, kinetik akla dönüştürmek. Bu iradeyi göstermek…
Topluma örnek olabilecek Rol-model insanda olması gereken temel kriterler kanaatimce şunlar olmalıdır:
1.Evrensellik.
Rol –model insan, hayata, olaylara ve olgulara evrensel bakış açısıyla bakarak, hem hayatın çelişkilerini-paradokslarını, hem de hayatta ve evrende var olan o muhteşem uyumu-dengeyi görme fırsatını bulur.
Mevlana’nın Pergel metaforunu (Mecazını) esas alarak, bir ayağı hakikat üzerinde, diğer ayağı bütün bir evreni dolaşarak, bütün güzellikleri, iyilikleri ve doğruları bir araya toplayarak evrensel değerler manzumesini oluşturur. Evrensel Bakış Açısı, zihinsel fonksiyonlarımızın, evrensel değerlerle buluşmasını ve örtüşmesini sağlar. Çünkü bizler, bu evrenin çocuklarıyız. Evrenin evrensel değerleriyle buluşmamız, bizlere zenginlik katar.
Rol-model insanın ilişkileri, çelişkiler barındırmaz. Hayatın inşasında hepimizin köyü olan kosmos (Evren)un, kaos’a dönüştürülmemesi için elinden geleni yapar. Dönüştürülürse, bunun kazananının olmayacağını, herkesin kaybedeceğini bilir. Köyümüze (Evrene) sahip çıkmak, Onun imarına, inşasına ve ihyasına katkıda bulunmak, Rol-model insanın temel görevidir.
2.Entelektüel olma.
Rol-model insan, analitik düşünce yetisini kullanarak, birikim gerektiren soyut konularla ilgili derinlemesine analizler yaparak küçük evren demek olan insanın özünde var olan değerlerin ve hakikatin ortaya çıkmasına katkıda bulunur. Olayların, olguların, eşyanın ve nesnenin arka planını görerek, özünü kavrayarak, değerlendirmelerde bulunarak, hakikatin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Bu da Entelektüelce davranmanın gereğidir.
3.Empatik yaklaşma.
Empati, kişinin kendisini muhatabının yerine koyarak, onun duygu ve düşüncelerini, tutum ve davranışlarını anlamaya çalışması demektir. Rol-model insan, bu bakış açısıyla sorunlara yaklaşarak, ben-merkezci bir anlayışla değil, biz-merkezci anlayışla, problemlerin büyük çoğunluğunun çözülmesinde katkıları olur.
4.Estetik yaklaşma.
Rol-model insan estetik yaklaşımıyla, Sanat, kültür ve doğa üzerine yapılan eleştirel düşünce çalışmaları ile duyusal ve duygusal değerlerin, zarafet ve güzelliğin ortaya çıkmasını sağlar. İç dünyamızı güzelleştirir. Ruh dünyamız, bir başka olur.
5.Etik(ahlak) Davranma.
Rol-model insan, Etik (Ahlak) kurallarının gerektirdiği tüm incelileri dikkate alan, toplumsal değerler noktasında hassasiyeti olan ve örnek kişilik sergileyen bireydir.
6.Güven.
Rol-model insan, öncelikle içinde yaşadığı topluma güven verir. Söylemleri ve eylemleri örtüşür. Paradoksal bir hayata prim vermez. Herkes, “Onun elinden ve dilinden” emindir. Onu sevmeyenler, onunla aynı görüşte olmayanlar da ona güven duyarlar.
Günümüz dünyasının en çok ihtiyaç duyduğu kavram “güven” kavramıdır. Güvenilir birey, güvenilir toplum, güven veren piyasa, güven ortamı, güvenilir iş adamı, güvenilir şirketler vb. tüm sosyal ve ekonomik katmanlara herkesin ve her kesimin çok ama çok ihtiyacı var.
“Güven” kavramını, önce yüreklerde sonra tüm sosyal katmanlarda tesis etmek büyük önem arz etmektedir. Bu herkesin ve her kesimin yararınadır.
7.Kişilik (Şahsiyet).
Rol-model insan, kişilikli, onurlu, iki omuzu üzerinde bir “baş” taşıdığının farkında olarak, taşıdığı başın tüm sorumluluklarının bilincinde bir düşünme ve karar verme kapasitesine sahip kişidir. Bu bilinçle kafasını ve kalbini asla kiraya vermez. Kafa-kalp dengesini kurarak, onurlu, şahsiyetli, yaratılış fıtratına uygun bir duruş sergiler.
8.Denge.
Rol-model insan, dengeli insandır.
Denge, yaratılışın özüdür, esasıdır. Denge, sünnetullahtır (Yani, Allah’ın evrendeki yasasıdır.Ş.D.). Evren, denge üzerine kurulmuştur. Denge, evrenle uyum içinde olmaktır.
Birey-Toplum dengesi
Bilim- Din dengesi
Dünya-Ahiret dengesi
Sevgi-Nefret dengesi
Korku-Ümit dengesi
Bölgesellik-Evrensellik dengesi “ kriterleri, Dengeli insan için vazgeçilmez unsurlardır.
9.İç Donanım.
Rol-model insan, varolan bütün duyguların hakkını vererek, dış donanıma önem verdiği gibi, iç donanımın gerektirdiği tüm adımları atmak durumundadır. Aç ve/veya susuz olan bir bireyin, açlığını ve susuzluğunu gidermek için ihtiyaç duyduğu yeme ve içme eylemini gerçekleştirmesi ne kadar bir gereklilikse, ruh dünyasının açlığını gidermek için gerekli adımları atmak da aynı şekilde bir gerekliliktir. Dış donanımı şekillendiren, iç donanımdır.İç ve Dış donanım, uyum içinde ve dengeli bir şekilde mükemmelleştirilerek özlenen Rol-model insan portresi ortaya konmuş olur.
Rol-model insan, Duygu-Düşünce-Eylem uyumuna büyük bir özenle bağlı oldukları gibi, sevgi-nefret-mantık uyumunu ve inanç-akıl-rasyonalite dengesini dikkate almayı, realitenin ve yaratılış fıtratının gereği olarak sayar.
Bugün insanlığın içinde yaşadığı kaostan, kargaşadan ve aşırılıklardan kurtulması,ancak dengeli, uyumlu bir hayatı inşa etmekle mümkündür.
10. Adalet.
Rol-model insan, adildir. Kimliği ve dünya görüşü ne olursa olsun, hep mazlumun ve mağdurun yanındadır. “Adalet, mülkün (Yönetimin) temelidir.” temel prensibini esas alır. Adalet, hikmettir. Karşıtı zulumdur. Rol-model insan, herşeye hikmetle, akl-ı selimle ve rasyonalite ile yaklaşır.
11.Erdem.
Rol-model insan, vizyonu ve misyonuyla, rasyonel duruşu ve dürüst oluşuyla, hep “arayan” değil “aranan” kişi olmasıyla, pasif değil aktif, edilgen değil etken, niteliksiz değil nitelikli kişiliğiyle öne çıkan erdemli insandır.
12. İleri Görüşlülük.
Rol-model insan, Bill Gates’in “Hayat yolunda uzun farları yakarak ilerleyin” ve Hz.Ali’nin, “Çocuklarınızı çağınıza göre değil, çağlarına göre yetiştirin” prensiplerinden yola çıkarak, geleceğe dair proje ve projeksiyonlarıyla sürekli kendisini yenileyen ve ilerleyen, varlık dünyasına “miyop” yaklaşmayan , olaylara ve olgulara bir değişkenli fonksiyonlarla değil, çok değişkenli fonksiyonlarla yaklaşan,” hakikat” a bütünsel bakan, parçalanan” hakikat”ın “hakikat” olmaktan çıktığını bilen, geiniş bir ufka ve perspektife sahip olan kişidir.
Bu temel kriterler çerçevesinde hayatını inşa eden, tutum-tavır ve davranışlarıyla bunu bizzat yaşayan Rol-model insanlara, toplumun ihtayacı alabildiğine fazladır.Bu Rol-model insanlar, toplumun önünü açan ve aydınlatan eli öpülesi insanlardır. Bunların çoğalması için gayret edelim.